i-Navigator

Afgelopen maand is update 33 voor gemeenten uitgebracht waarmee nieuwe processen werden toegevoegd vanwege de Omgevingswet. Net als gemeenten zijn waterschappen bezig met de voorbereidingen voor de implementatie van deze wet. Wij lichten in dit artikel toe hoe de Omgevingswet een plek krijgt in het Model-DSP voor Waterschappen..

Inhoud

• Omgevingswet in update 6
• Roadmap update 7
• Af te sluiten werkprocessen vanwege de Omgevingswet
• Relatie met Omgevingswet.wiki

 

Omgevingswet in update 6

18 december heeft de Minister van BZK het ontwerp-Koninklijk Besluit met de ingangsdatum van 1 januari 2022 aangeboden aan de Eerste en Tweede Kamer. Wanneer het parlement akkoord gaat, wordt het ter ondertekening aan de Koning aangeboden en dan zal de inwerkingtreding van de Omgevingswet vaststaan. Het verwerken van deze wet in het Model-DSP heeft geleid tot de omvangrijke update 6. Hiermee leveren we het merendeel op van de werkprocessen voor de uitvoering van de Omgevingswet, het Omgevingsbesluit en alle daaronder vallende ministeriële regelingen. Voordat we de nieuwe werkprocessen stuk voor stuk zullen bespreken, willen we er wel op wijzen dat sommige van de nieuwe werkprocessen een nieuwe variant vormen van een bestaand werkproces. Zo hebben wij bijvoorbeeld een nieuw werkproces opgenomen voor de onteigeningsprocedure: B0531 Onteigeningsprocedure. Onder de Omgevingswet zal deze procedure namelijk wat veranderen. Sterker nog: vanwege die veranderingen hebben wij ook een extra subproces opgenomen: B0532 Onteigening schadeloosstellingsprocedure. Wij hebben er bewust voor gekozen om geen aanpassingen aan te brengen in het bestaande werkproces B0081 Onteigeningsprocedure, omdat dat huidige werkproces blijft gelden tot het moment dat de Omgevingswet in werking zal treden. Door deze aanpak kunnen de waterschappen in voorbereiding op 1 januari 2022 de nieuwe werkprocessen op maat gaan inrichten en per die datum de oude werkprocessen afsluiten en de nieuwe in gebruik nemen.

Om die nieuwe werkprocessen met als grondslag de nog niet geldende wet- en regelgeving duidelijk herkenbaar te maken in het Model-DSP, hebben we in de kernomschrijving de term (Omgevingswet) opgenomen; dus: B0531 Onteigeningsprocedure (Omgevingswet) en B0493 Advisering formeel (Omgevingswet). In de aanloop naar 1 januari 2022 zullen wij met een volgende inhoudelijke update van het Model-DSP de oude werkprocessen afsluiten en op dat moment ook de aanduiding (Omgevingswet) verwijderen uit de kernomschrijving van de nieuwe werkprocessen. In het Waterschaps-DSP is er tevens voor gekozen om bij nieuwe processen de term (omgevingswet) niet op te nemen als in de naam van het nieuwe werkproces al de term Omgevingsvergunning wordt gebruikt.

 

Al met al heeft de Omgevingswet geleid tot 39 nieuwe werkprocessen en wijzigingen in een aantal bestaande werkprocessen. Wij zullen alles hieronder stap voor stap in een zo logisch mogelijke volgorde toelichten. In grote lijnen gaan we eerst in op de algemeen geldende besluiten die in het kader van de Omgevingswet kunnen worden genomen, vervolgens komt de vergunningverlening en het verwerken van meldingen aan de orde en tot slot gaan we in op de toezicht en handhaving.

 

Met het doornemen van de wet- en regelgeving zoals die er op dit moment uitziet hebben wij in deze werkprocessen een aantal wijzigingen aangebracht. Omdat deze werkprocessen niet overlappen met bestaande werkprocessen en omdat veel waterschappen al bezig zijn met het implementeren van deze nieuwe instrumenten, hebben wij bij deze werkprocessen in de kernomschrijving niet alsnog de aanduiding (Omgevingswet) opgenomen.

Daarnaast bleek bij het doornemen van de Omgevingswet dat er met betrekking tot deze zogenaamde 'omgevingsdocumenten' meer werkprocessen nodig zijn en daarom hebben we de volgende opgenomen:

• B0498 Waterbeheerprogramma (omgevingswet)
  Dit werkproces betreft het opstellen van een waterbeheerprogramma. Een waterschap stelt een waterbeheerprogramma vast voor de watersystemen die ze beheert op basis van het Besluit kwaliteit leefomgeving (Bkl) en beschrijft de resultaten die het waterschap wil bereiken op strategisch en tactisch niveau.
  Definitie omgevingswet: Het algemeen bestuur van het waterschap stelt voor de watersystemen die bij het waterschap in beheer zijn een waterbeheerprogramma vast, waarbij het rekening houdt met het regionale waterprogramma voor die watersystemen, voor zover het gaat om de onderdelen die uitvoering geven aan de volgende richtlijnen: de grondwaterrichtlijn, de kaderrichtlijn water, de richtlijn overstromingsrisico’s, de zwemwaterrichtlijn en andere Europese richtlijnen over water.

• B0515 Waterschapsverordening opstelling (omgevingswet)
  Dit werkproces betreft het uitvoeren van de opstelling van een waterschapsverordening. De waterschapsverordening bevat alle regels over de fysieke leefomgeving die het waterschap stelt binnen haar beheergebied.
  Definitie omgevingswet: De waterschapsverordening bevat regels voor waterkeringen en watergangen binnen het beheergebied van een waterschap.

• B0507 Waterschapsverordening wijziging (omgevingswet)
  Dit werkproces betreft het uitvoeren van een wijziging van de waterschapsverordening. De waterschapsverordening bevat alle regels over de fysieke leefomgeving die het waterschap stelt binnen haar beheergebied. Ingezetenen kunnen verzoeken indienen om bijvoorbeeld de status van een watergang aan te passen.

• B0484 Programma overschrijding omgevingswaarde (omgevingswet)
  Dit werkproces betreft het opstellen van een programma overschrijding omgevingswaarde. Op basis van art. 3.10 van de Omgevingswet dient een waterschap een programma bij (dreigende) overschrijding van omgevingswaarden op te stellen als het waterschap niet kan of dreigt niet te kunnen voldoen aan omgevingswaarden die zijn opgenomen in de waterschapsverordening.

• B0501 Delegatiebesluit intrekking
  Dit werkproces betreft het uitvoeren van de intrekking van een delegatiebesluit. Onder delegatie wordt verstaan: het overdragen door een bestuursorgaan van zijn bevoegdheid tot het nemen van besluiten aan een ander die deze onder eigen verantwoordelijkheid uitoefent.

 

Zoals eerder aangegeven zal onder de Omgevingswet het mogelijk blijven grond te onteigenen, maar dan net even anders:

• B0531 Onteigeningsprocedure (Omgevingswet)
  Dit werkproces betreft het uitvoeren van een onteigeningsprocedure. Hierbij ontneemt het waterschap grondeigendom in het algemeen belang voor het ontwikkelen, gebruiken of beheren van de fysieke leefomgeving, bijvoorbeeld voor de aanleg van een nieuwe watergang. Onteigening is alleen mogelijk als er een onteigeningsbelang is en de onteigening noodzakelijk en urgent is. Het college stelt een ontwerp-onteigeningsbeschikking vast die ter inzage wordt gelegd. Als eventuele zienswijzen zijn verwerkt, stelt het Algemeen Bestuur de onteigeningsbeschikking vast en verzoekt vervolgens de bestuursrechter om deze te bekrachtigen. Op het moment dat de onteigeningsbeschikking onherroepelijk wordt, zal binnen 12 maanden bij de burgerlijk rechter de schadeloosstellingsprocedure moeten worden gestart (zie werkproces 'Onteigening schadeloosstelingsprocedure'). Na uitbetaling van de schadeloosstelling verzoekt het overheidsorgaan een notaris om de onteigeningakte te verlijden en in te schrijven in de openbare registers.

Een nieuw onderdeel vormt de schadeloosstellingsprocedure en daar hebben we het volgende subproces voor opgenomen:

• B0532 Onteigening schadeloosstellingsprocedure [Omgevingswet]
  Dit werkproces betreft het uitvoeren van een schadeloosstellingsprocedure in het kader van een onteigening. Binnen 12 maanden na het onherroepelijk worden van de onteigeningsbeschikking binnen de bestuursrechtelijke onteigeningsprocedure (zie werkproces 'Onteigeningsprocedure'), dient het waterschap als onteigenaar een verzoek om schadeloosstelling in te dienen bij een burgerlijk rechter. Wanneer dit niet binnen deze termijn gebeurt, vervalt namelijk de onteigeningsbeschikking. De eigenaar en de zakelijk of persoonlijk gerechtigden op de onroerende zaak hebben recht op schadeloosstelling voor de waarde van de onteigende zaak, de waardevermindering van het overblijvende, niet-onteigende deel en bijkomende kosten. Na onderzoek stelt de burgerlijk rechter de voorlopige en definitieve schadeloosstelling vast. De onteigenaar, de eigenaar en andere belanghebbenden kunnen tegen de beschikking over de schadeloosstelling in cassatie gaan bij de Hoge Raad.

Indien er werkzaamheden moeten worden uitgevoerd op een bepaald terrein en de eigenaar van die grond daar geen toestemming voor geeft, dan voert het te ver om de grond te onteigenen. De Omgevingswet biedt in dat geval het volgende instrument:

• B0491 Gedoogplichtbeschikking Omgevingswet oplegging [Omgevingswet]
  Dit werkproces betreft het beoordelen van een aanvraag voor het opleggen van een gedoogplichtbeschikking in het kader van de Omgevingswet. Voor het uitvoeren van werkzaamheden van algemeen belang, zoals het aanleggen van gasleidingen, elektriciteitskabels en rioleringen, of bij het uitvoeren van bepaalde onderzoeken, voert onteigening te ver wanneer het bevoegd gezag geen overeenstemming met de rechthebbende kan bereiken. In plaats daarvan kan de overheid door middel van een gedoogplicht werkzaamheden uitvoeren ongeacht de toestemming van de rechthebbende van de grond of een gebouw. De Omgevingswet kent vaste wettelijke gedoogplichten en een gedoogplicht die het bevoegd gezag in de vorm van een beschikking kan opleggen. Deze gedoogplichtbeschikking kan worden aangevraagd door een initiatiefnemer. Hij kan ook ambtshalve worden vastgesteld, indien de gemeente de initiatiefnemer is of wanneer het in het kader van het voorbereiden of opstellen van een omgevingsplan of het behandelen van een aanvraag van een omgevingsvergunning nodig is.
  De plicht tot gedogen gaat 4 dagen na bekendmaking van de beschikking in. De algemene voorbereidingsprocedure van de Awb geldt niet in alle gevallen. Dit werkproces kan tevens worden gebruikt voor het verzoek van de rechthebbende om een opgelegde gedoogplichtbeschikking te wijzigen wat betreft de locatie van het werk van algemeen belang binnen de onroerende zaak.

Net zoals op dit moment het Omgevingsloket online (OLO) de mogelijkheid biedt om vooroverleg te voeren over een voorgenomen melding of vergunningaanvraag, zo zal het Digitaal Stelsel Omgevingswet (DSO) de mogelijkheid bieden voor het omgevingsoverleg:

• B0519 Omgevingsvergunning vooroverleg
  Dit werkproces betreft behandelen van een verzoek tot een omgevingsoverleg. Tijdens het omgevingsoverleg gaat een initiatiefnemer in gesprek met het overheidsorgaan waar hij een aanvraag of melding wil indienen. Samen bespreken ze bijvoorbeeld de haalbaarheid van het plan en wat de initiatiefnemer allemaal moet regelen. De Omgevingswet bevat geen regels voor het omgevingsoverleg, het is vormvrij en het initiatief hiervoor ligt bij de aanvrager. Ieder overheidsorgaan kan zelf bepalen voor welke activiteiten een omgevingsoverleg mogelijk is.

Indien er een aanvraag voor een omgevingsvergunning wordt ontvangen, kunnen de volgende werkprocessen worden gebruikt voor de reguliere of de uitgebreide procedure:

• B0500 Omgevingsvergunning uitgebreid
  Dit werkproces betreft het behandelen van een aanvraag voor een omgevingsvergunning volgens de uitgebreide procedure. Als er (bouw)werkzaamheden uitgevoerd worden in de nabijheid van een water of een dijk, of een lozing wil doen, heeft degene die dat wil doen een omgevingsvergunning van het waterschap nodig. Het waterschap onderzoekt hoe en wat de nadelige gevolgen zijn voor het water, zuiveringsinstallatie of voor de dijken. Zijn de gevolgen acceptabel, dan wordt onder strikte voorwaarden een vergunning of ontheffing afgegeven. Indien er een uitgebreide procedure nodig is, moet het proces 'Omgevingsvergunning regulier' worden gebruikt.

• B0486 Omgevingsvergunning regulier
  Dit werkproces betreft het behandelen van een aanvraag voor een omgevingsvergunning volgens de reguliere procedure. Als er (bouw)werkzaamheden uitgevoerd worden in de nabijheid van een water of een dijk, of een lozing wil doen, heeft degene die dat wil doen een omgevingsvergunning van het waterschap nodig. Het waterschap onderzoekt hoe en wat de nadelige gevolgen zijn voor het water, zuiveringsinstallatie of voor de dijken. Zijn de gevolgen acceptabel, dan wordt onder strikte voorwaarden een vergunning of ontheffing afgegeven. Indien er een uitgebreide procedure nodig is, moet het proces 'Omgevingsvergunning uitgebreid' worden gebruikt.

• B0503 Omgevingsvergunning intrekking (omgevingswet)
  Dit werkproces betreft het intrekken van een verleende omgevingsvergunning. Indien een verleende omgevingsvergunning niet wordt uitgevoerd of verleend op basis van verkeerde gegevens kan een omgevingsvergunning worden ingetrokken.

• B0516 Omgevingsvergunning wijziging (omgevingswet)
  Dit werkproces betreft het wijzigen van een verleende omgevingsvergunning. Een omgevingsvergunning kan worden gewijzigd indien de aanvrager daarom vraagt.

 

Net als in het kader van de Waterwet, heeft onze redactie nu ook subprocessen opgenomen voor de verschillende activiteiten waar een omgevingsvergunning voor kan worden aangevraagd. Deze subprocessen zijn gekoppeld aan de bovengenoemde omgevingsvergunning-werkprocessen. 

• B0536 Activiteit beperkingengebied waterstaatwerk (omgevingswet)
  Dit werkproces betreft een subproces voor het behandelen van een activiteit in een beperkingengebied nabij een waterstaatswerk. Het waterschap kan in de waterschapsverordening beperkingengebieden aanwijzen. In een beperkingengebied mogen bepaalde activiteit niet zonder vergunning of melding worden uitgevoerd.

• B0535 Activiteit beperkingengebied weg (omgevingswet)
  Dit subproces betreft het beoordelen van een aanvraag voor een omgevingsvergunning wat betreft een flora- en fauna-activiteit. In een gebied dat de habitat van wilde dieren en planten is, kunnen pas activiteiten worden ontwikkeld als het bevoegd gezag een omgevingsvergunning verleent. Het bevoegd gezag is in de regel Gedeputeerde Staten. De provincie regelt in de omgevingsverordening of en welke vrijstellingen van de omgevingsvergunning voor een flora- en fauna-activiteit gelden. De minister van LNV kan ook bevoegd gezag zijn voor deze activiteit en in geval van een meervoudige aanvraag het College van B&W.

• B0525 Activiteit lozing op zuiveringtechnisch werk (omgevingswet)
  Dit werkproces betreft een subproces voor het behandelen van een activiteit voor het lozen op een zuiveringstechnisch werk. Het lozen van stoffen, water of warmte op een zuiveringtechnisch werk afkomstig van een milieubelastende activiteit als bedoeld in hoofdstuk 3 van het Besluit activiteiten leefomgeving is een lozingsactiviteit op een zuiveringtechnisch werk als bedoeld in artikel 2.1 van het Besluit activiteiten leefomgeving.

• B0524 Activiteit lozing oppervlaktewaterlichaam (omgevingswet)
  Dit werkproces betreft een subproces voor het behandelen van een activiteit voor het lozen op een oppervlaktewaterlichaam. Het lozen van stoffen, water of warmte op een oppervlaktewaterlichaam afkomstig van een milieubelastende activiteit als bedoeld in hoofdstuk 3 van het Besluit activiteiten leefomgeving is een lozingsactiviteit op een oppervlaktewaterlichaam als bedoeld in artikel 2.1 van het Besluit activiteiten leefomgeving.

• B0527 Activiteit maatwerkvoorschrift (omgevingswet)
  Dit subproces wordt voorafgegaan door 'Omgevingswet melding activiteit', 'Omgevingsvergunning regulier' of Omgevingsvergunning uitgebreid'
  Dit werkproces betreft het behandelen van de aanvraag voor maatwerkvoorschriften bij een lozing van afvalwater. Dit is het geval bij bijvoorbeeld grondwater lozingen, afkomstig van bronneringen voor de aanleg van kabels en leidingen of bij het schoonmaken van bruggen boven oppervlaktewater. Ook kunnen maatwerkvoorschriften voor het onderhoud van waterwerken aan een omgevingsvergunning worden toegevoegd. Een bestaande vergunning kan worden aangepast door het toepassen van maatwerkvoorschriften.

• B0526 Activiteit waterschapsverordening (omgevingswet)
  Dit subproces betreft het beoordelen van een aanvraag voor een omgevingsvergunning wat betreft een ontgrondingsactiviteit. Onder ontgronding vallen alle werkzaamheden die iets aan of in de hoogteligging van een terrein veranderen of waarbij de bodem van een water wordt verlaagd. Gedeputeerde Staten zijn het bevoegd gezag voor ontgronding op land, in regionale wateren of in het winterbed van rijksrivieren. Bij een aanvraag van een omgevingsvergunning voor meerdere activiteiten kunnen echter ook de Minister van IenW of het College van B&W bevoegd gezag zijn.

 

De bovenstaande activiteiten zijn niet alle activiteiten die in de Omgevingswet voor waterschappen zijn gedefinieerd. Met name bij de advisering is er voor gekozen om geen aparte subprocessen op te nemen voor de volgende activiteiten:

• wateronttrekkingen
• exploiteren bodemenergiesysteem

 

Wanneer een ander overheidsorgaan het bevoegd gezag is, kan het waterschap voor onder andere bovenstaande gevallen om advies worden gevraagd of verzocht worden om een instemmingsbesluit te nemen. We hebben hier de volgende werkprocessen voor opgenomen:

• B0493 Advisering formeel (omgevingswet)
  Dit proces betreft het opstellen van een formeel advies. Een andere overheidsorganisatie stelt een ruimtelijk plan (omgevingsplan), heeft een projectbesluit opgesteld of behandelt een aanvraag voor een omgevingsvergunning waarvoor het waterschap een advies moet geven. Het kan dan gaan om lozingen, waterschapsactiviteiten, wateronttrekking voor industriële toepassingen en het exploiteren van bodemenergiesystemen. Voor het informeel adviseren op plannen en vergunningen zie werkproces 'Advisering informeel' (omgevingswet).

• B0494 Advisering informeel (omgevingswet)
  Dit werkproces betreft het behandelen van een informeel adviesverzoek van een ander bevoegd gezag of een andere partij in het kader van het omgevingsrecht. In tegenstelling tot een formeel advies aan een ander bevoegd gezag is een informeel advies vrijblijvend en heeft het geen wettelijke basis. Het kan hierbij gaan om een adviesverzoek in het kader van een omgevingsoverleg waar een ander overheidsorgaan bevoegd gezag voor is, een adviesverzoek in het kader van het opstellen van beleidsdocumenten of een adviesverzoek bij het uitvoeren van toezicht en handhaving.

• B0518 Instemmingsbesluit omgevingsvergunning (omgevingswet)
  Dit werkproces betreft het behandelen van een verzoek om een instemmingsbesluit voor een omgevingsvergunning van een ander overheidsorgaan. Het bevoegd gezag mag een aangevraagd omgevingsvergunning pas verlenen nadat het waterschap heeft ingestemd met het conceptbesluit van het bevoegd gezag. Als het waterschap de instemming weigert, kan het bevoegd gezag de omgevingsvergunning niet verlenen.

Het waterschap kan in aanvulling op een omgevingsvergunning, of op zichzelf staand, een maatwerkvoorschrift vaststellen:

• B0528 Omgevingsvergunning maatwerkvoorschrift
  Dit werkproces betreft het behandelen van een aanvraag voor maatwerkvoorschriften binnen een bestaande omgevingsvergunning. Een maatwerkvoorschrift is een specifiek voorschrift voor een activiteit, om algemeen geldende voorschriften in concrete situaties specifiek maken of juist daarvan af te wijken. Op deze manier kunnen de algemene regels worden gespecificeerd voor onvoorziene situaties, bijzondere gevallen, lokale omstandigheden of om de ambities voor de kwaliteit van de fysieke leefomgeving te bereiken. Het maatwerkvoorschrift kan worden opgenomen in een op zichzelf staand maatwerkbesluit of het kan worden opgenomen in de voorschriften van een omgevingsvergunning (zie daarvoor proces 'Activiteit maatwerkvoorschrift').

Het waterschap kan op verzoek een gelijkwaardige maatregel opstellen die hetzelfde bereiken als een algemene regel in de waterschapsverordening.

• B0529 Gelijkwaardige maatregel (omgevingswet)
  Dit werkproces betreft het behandelen van een aanvraag voor een gelijkwaardige maatregel. Het gaat dan om een maatregel waarmee ten minste hetzelfde resultaat wordt bereikt als met de algemene regel. Gelijkwaardige maatregelen kunnen niet alleen fysieke maatregelen zijn, maar bijvoorbeeld ook bepaalde werkwijzen en meetmethoden.

 

Wanneer het waterschap een melding of klacht ontvangt over een (milieu)incident of bedrijf, kunnen de volgende werkprocessen worden gebruikt:

• B0487 Incident omgevingsrecht melding
  Dit werkproces betreft het behandelen van een melding van een incident. Een burger kan een melding bij de instelling doen van een incident, zoals vervuiling, wateroverlast, ongedierte of een onveilige situatie. Ook een medewerker van de instelling kan een incident melden.

• B00492 Klacht bedrijf (omgevingswet)
  Dit werkproces betreft het behandelen van een klacht/melding over een bedrijf waarbij de regels en voorschriften van de Omgevingswet worden overtreden. Het gaat hierbij veelal om overlast die veroorzaakt wordt door een bedrijf. Dit werkproces start met het ontvangen van een klacht/melding, triggert vervolgens het werkproces "Controle uitvoering" en het eindigt met de terugkoppeling naar de melder van de klacht/melding.
  Wanneer de overlast door personen wordt veroorzaakt, gebruik dan "Incident omgevingsrecht melding".

Wanneer een activiteit enkel meldingsplichtig is, dient het onderstaande werkproces te worden gebruikt. Onze redactie zal voor update 7 uitzoeken of er nog specifieke meldingsprocessen opgenomen dienen te worden op grond van de Omgevingswet. 

• B0523 Omgevingswet melding activiteit
  Dit werkproces betreft een hoofdproces van waaruit deelzaken kunnen worden gestart die de specifieke activiteit behandelen.
  Dit werkproces betreft het behandelen van een melding i.h.k.v. de omgevingswet. Niet elke activiteit in het watersysteem is vergunningplichtig. Veel activiteiten vallen onder algemene regels, waardoor geen vergunning nodig is en veelal met een melding kan worden volstaan.

Wanneer het waterschap bevoegd gezag voor toezicht en handhaving is, zal zij de onderstaande nieuwe generieke werkprocessen gebruiken. Deze werkprocessen komen in de plaats van de huidige generieke werkprocessen B0129 Toezicht uitvoering en de diverse handhavingsprocessen (aanschrijving B0099, last onder dwangsom B0364, bestuursdwang B0377)

• B0508 Controle uitvoering [Omgevingswet]
  Dit werkproces betreft het controleren van / toezicht houden op de verleende vergunningen, de verwerkte meldingen en het zich houden aan vigerende wet- en regelgeving. Dit is een generiek werkproces. Elke controlezaak betreft één controle met daaruit voortvloeiende bevindingen. Een hercontrole is een nieuwe toezichtzaak. Wanneer tijdens het toezicht blijkt dat er sprake is van een situatie die in strijd is met de wet- en regelgeving, zal over worden gegaan op bestuursrechtelijke handhaving; zie daarvoor werkproces "Handhaving vooraankondiging", "Handhaving bestuursdwang", "Handhaving last onder dwangsom" en "Omgevingsvergunning toezicht realisatie". Voor controle die wordt uitgevoerd via de schouw zie het werkproces 'Schouw uitvoering'.

 

• B0509 Omgevingsvergunning toezicht realisatie (omgevingswet)
  Dit werkproces betreft het uitvoeren van het toezicht op de realisatie van een activiteit waar een omgevingsvergunning voor is verleend. Het kan hierbij gaan om de controle van de melding dat de activiteit is begonnen of beëindigd is.

 

• B0504 Omgevingswaarde monitoring
  Dit werkproces betreft het uitvoeren van de monitoring van omgevingswaarden. Het waterschap dient waarden in de gaten die zijn vastgelegd in het waterschapsverordening en het omgevingsverordening, zoals de waterkwaliteit van watergangen, zwemwater en afvalwater.

• B0499 Handhavingsbesluit (omgevingswet)
  Dit werkproces betreft het beoordelen van het nemen van een handhavingsbeschikking door het waterschap. Wanneer het waterschap tijdens het uitvoeren van toezicht een overtreding constateert of een klaarblijkelijke dreigende overtreding, zal zij overgaan tot de handhavingsprocedure. Na de beoordeling van de overtreding en indien een vooraankondiging geen effect heeft gehad, neemt het waterschap een handhavingsbesluit waarin zij kiest om een last onder bestuursdwang of een last onder dwangsom op te leggen. Op grond van specifieke wet- en regelgeving kan het waterschap er in bepaalde gevallen voor kiezen om een bestuurlijke boete op te leggen. Het handhavingsbesluit kan ook geïnitieerd worden door een handhavingsverzoek (zie apart werkproces) en daarom is er een wettelijke afdoenings- en verdagingstermijn opgenomen bij dit werkproces.

• B0485 Last onder bestuursdwang ten uitvoer leggen (omgevingswet)
  Dit werkproces betreft het beoordelen van het ten uitvoer leggen van een last onder bestuursdwang. Indien de overtreder binnen de in de handhavingsbeschikking gestelde begunstigingstermijn de overtreding niet zelf heeft beëindigd, herhaling heeft voorkomen of de gevolgen van de overtreding heeft weggenomen of beperkt, zal het waterschap de bestuursdwang zelf toepassen op kosten van de overtreder. Vervolgens stelt het waterschap een beschikking vast om de kosten op de overtreder te verhalen.
  Indien er sprake is van een spoedeisende situatie kan de begunstigingstermijn na het handhavingsbesluit worden overgeslagen. Daarbij krijgt de overtreder dus geen kans om de overtreding zelf nog te beëindigen. In een zeer spoedeisende situatie wanneer vanwege de gevaren voor mens of milieu een besluit niet kan worden afgewacht kan het waterschap de bestuursdwang zelfs ten uitvoer leggen zonder een voorafgaande handhavingsbeschikking. In dat geval gaat werkproces 'Handhavingsbeschikking' niet vooraf aan dit werkproces, maar volgt het erop.
  De behandeling van een last onder bestuursdwang kan worden aangehouden wanneer er naar aanleiding van een bezwaar- en beroepsprocedure een voorlopige voorziening is aangevraagd.

• B0490 Last onder dwangsom ten uitvoer legging (omgevingswet)
  Dit werkproces betreft het beoordelen van het ten uitvoer leggen van een last onder dwangsom. Indien de overtreder binnen de in de handhavingsbeschikking gestelde begunstigingstermijn de overtreding niet zelf heeft beëindigd, herhaling heeft voorkomen of de gevolgen van de overtreding heeft weggenomen of beperkt, is daarmee de dwangsom verbeurd. In de handhavingsbeschikking is opgenomen welke dwangsom per welke termijn zal verbeuren en wat de maximale dwangsom is. Indien de maximale dwangsom nog niet is verbeurd, zal er opnieuw een begunstigingstermijn starten en kan een vervolgzaak van dit werkproces worden aangemaakt. Het waterschap heeft de vrijheid om de invorderingsbeschikking vast te stellen per verbeurde dwangsom, op het moment dat de overtreding is beëindigd of uiterlijk wanneer de maximale dwangsom is verbeurd.
  Na het verbeuren van de maximale dwangsom kan de gemeente alsnog overgaan tot het nemen van een nieuwe handhavingsbeschikking met een last onder bestuursdwang.
  De behandeling van een last onder dwangsom kan worden aangehouden wanneer er naar aanleiding van een bezwaar- en beroepsprocedure een voorlopige voorziening is aangevraagd.

• B0480 Bestuurlijke boete
  Dit werkproces betreft het uitvoeren van de oplegging van een bestuurlijke boete in het kader van het omgevingsrecht. Dit is een bestraffende bestuursrechtelijke sanctie die een bestuursorgaan oplegt wanneer herstel niet meer mogelijk is. Wanneer dat wel het geval is, zal er eerder worden gekozen voor de handhavingsinstrumenten bestuursdwang of last onder dwangsom. De sanctie heeft een preventieve werking.

          *dit proces kan ook al gebruikt worden voor de handhaving onder de Waterwet

• B0488 Handhavingsverzoek (omgevingswet)
  Dit werkproces betreft het beoordelen van een handhavingsverzoek. Een burger, een bedrijf of een overheidsorgaan een handhavingsverzoek doen om de gemeente op een vermeende overtreding wijzen. De gemeente start vervolgens het handhavingsproces en koppelt terug wat hier de uitkomst van is; parallel loopt dus werkproces 'Handhavingsbeschikking'. Op dit handhavingsverzoek volgt een formele beschikking waartegen bezwaar en beroep kan worden ingesteld. Het gaat hierbij specifiek om een verzoek om handhavend op te treden, wanneer het gaat om een incidentmelding dient werkproces 'incident melding' te worden gebruikt.

De omgevingswet is daarnaast aanleiding geweest om beter te kijken naar de waterschapstaken voor wat betreft zwemwater. Daarom zijn de volgende processen opgenomen:

 

• B0502 Zwemwaterprofiel (omgevingswet)
  De beheerder van het oppervlaktewaterlichaam draagt er zorg voor dat voor een zwemlocatie een zwemwaterprofiel wordt opgesteld als bedoeld in artikel 6 van de
  zwemwaterrichtlijn in overeenstemming met bijlage III bij die richtlijn. Een zwemwaterprofiel kan betrekking hebben op één zwemlocatie of op meerdere aangrenzende zwemlocaties. Op basis van het zwemwaterprofiel draagt de beheerder van het oppervlaktewaterlichaam er zorg voor dat er maatregelen worden getroffen om te voldoen aan de omgevingswaarde. Zowel de beheerder van het oppervlaktewaterlichaam als gedeputeerde staten dragen er zorg voor dat realistische en evenredige maatregelen worden getroffen voor het behoud of het verbeteren van de kwaliteit van de zwemlocatie en om het aantal als uitstekend of goed ingedeelde zwemlocaties te laten toenemen.

• B0512 Procedure zwemwaterverontreiniging (omgevingswet)
  Dit werkproces betreft het opstellen van een procedure voor zwemwaterverontreinigingen. De beheerder van het oppervlaktewaterlichaam stelt in overeenstemming met bijlage II bij de zwemwaterrichtlijn procedures vast voor de voorspelling en aanpak van een kortstondige zwemwaterverontreiniging, zijnde een microbiologische besmetting als bedoeld in bijlage I, kolom A, bij de zwemwaterrichtlijn met duidelijk aantoonbare oorzaken waarvan normaliter niet wordt verwacht dat zij de zwemwaterkwaliteit langer zal aantasten dan 72 uur vanaf het begin van de aantasting.

• B0522 Zwemwaterbeheersmaatregel (omgevingswet)
  Dit werkproces betreft het opstellen van een zwemwaterbeheersmaatregel. Als overmatige groei van schadelijke bacteriën of algen zich voordoet en gedeputeerde staten een gezondheidsrisico vaststellen of vermoeden, dragen gedeputeerde staten en de beheerder van het oppervlaktewaterlichaam er elk zorg voor dat onverwijld passende zwemwaterbeheersmaatregelen worden getroffen ter voorkoming van blootstelling aan zwemwaterverontreiniging.

 

Omdat de Wet natuurbescherming zal komen te vervallen, hebben wij ook een nieuw werkproces opgenomen voor het jachtrecht dat het waterschap als eigenaar van openbare grond kan verhuren:

• B0530 Jachtrecht verhuur (omgevingswet)
  Dit werkproces betreft het uitvoeren van de verhuur van het jachtrecht op gronden van het waterschap conform de omgevingswet. Het waterschap kan als eigenaar van grond en daarmee als jachthouder, het jachtrecht verhuren aan derden. Dit kan voor een periode van minimaal 6 jaar en maximaal 12 jaar.

Tot slot zullen de bestaande generieke juridische werkprocessen B0308 Bezwaarschrift, B0078 Voorlopige voorziening en B0080 Beroep behouden blijven, maar onze redactie heeft vooral documenttypen aan deze werkprocessen toegevoegd om de Algemene wet bestuursrecht zo goed mogelijk af te dekken. Omdat dit bestaande generieke werkprocessen zijn hebben we hier in de kernomschrijving niet de aanduiding [Omgevingswet] opgenomen.

 

Tevens is er een nieuw proces opgenomen voor het behandelen voor zienswijzen. Dit proces is niet opgenomen vanwege de omgevingswet maar vanwege het normale onderhoud van het Model-DSP en kan dus nu al worden gebruikt.

• B0482 Zienswijze
  

  Dit werkproces betreft het behandelen van een ontvangen zienswijze. Een zienswijze is een reactie op een ontwerp-besluit van een burger, een organisatie of van een ander overheidsorgaan. Het kan zijn dat een belanghebbende specifiek in de gelegenheid zijn gesteld om een zienswijze in te dienen of het kan onderdeel uitmaken van de uniforme openbare voorbereidingsprocedure. In dat laatste geval kan iedereen een zienswijze indienen tijdens de periode dat een ontwerp-besluit ter inzage ligt. De zienswijzen worden verwerkt in een zienswijzeverslag en meegenomen bij de vaststelling van het uiteindelijke besluit.

  Dit betreft een generiek subproces dat vooral nuttig is in het kader van de uniforme openbare voorbereidingsprocedure. Zo kunnen op ontwerp-besluiten van algemene strekking veel zienswijzen binnenkomen. Het gebruik van dit generieke subproces maakt de dossiervorming overzichtelijker.

 

Roadmap update 7

Het is niet zo dat we met alle bovengenoemde werkprocessen de Omgevingswet al volledig in het Model-DSP voor Waterschappen hebben verwerkt. Met deze update hebben wij de basis goed neergezet en met update 7 zullen wij de bovenstaande werkprocessen verder aanscherpen. Bovendien verwachten we dat er bijvoorbeeld landelijk nog van gedachten zal worden gewisseld over de bewaartermijn van de waterschapsactiviteit. Die kan immers op grond van de waterschapsverordening uit allerlei concrete activiteiten bestaan.

Daarnaast hebben wij voor update 7 nog de onderstaande onderwerpen op de agenda staan. Hiervan moet nog bepaald worden of en hoe die onderwerpen in het Model-DSP zullen worden opgenomen of dat bestaande processen moeten worden aangepast.

• Nadeelcompensatie verzoek
• Projectprocedure/-besluit icm verkenning fysieke leefomgeving
• Omgevingsverordening wijziging verzoek aan provincie
• B0338 Veiligheidstoets waterkering
• Melding ongewoon voorval
• Instructieregel omgevingsplan ontheffing aanvraag van waterschap
• Melding gedoogplichtige werkzaamheden

Tevens dient het waterschap op verschillende gebieden verslagen op te stellen en gegevens te verzamelen en/of te verstrekken aan de provincie of ministeries. 

Af te sluiten werkprocessen vanwege de Omgevingswet

Voordat de Omgevingswet in werking zal treden brengen wij een update uit waarin wij die werkprocessen af zullen sluiten waarvan de wet- en regelgeving komt te vervallen. Dit zal in ieder geval gelden voor de onderstaande 44 werkprocessen.

De volgende planologische documenten die nu nog in het kader van de Wet ruimtelijke ordening of Waterwet worden opgesteld komen te vervallen:

• B0325 Waterbeheerplan opstelling
• B0330 Keur opstelling

De volgende werkprocessen zullen worden afgesloten, omdat ze op zullen gaan in (functie-aanduidingen in) de waterschapsverordening:

• B0139 Ligplaats aanwijzing
• B0376 Ligplaats intrekking

De volgende werkprocessen zullen worden vervangen door de variant die we vanwege de Omgevingswet met deze update 6 hebben opgenomen:

• B0081 Onteigeningsprocedure

Wanneer de Omgevingswet de Waterwet en de Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo) zal vervangen, zullen daarmee de volgende werkprocessen worden afgesloten:

• B0153 Watervergunning vooroverleg voeren
• B0333 Watervergunning regulier behandelen
• B0335 Watervergunning regulier wijzigen
• B0365 Watervergunning uitgebreid behandelen
• B0371 Watervergunning uitgebreid wijzigen
• B0334 Watervergunning intrekking
• B0304 Advisering formeel
• B0320 Advisering informeel
• B0381 Lozing afvalwater maatwerkvoorschrift
• B0425 Lozing stoffen op oppervlaktewater
• B0401 Lozing stoffen op zuivering

 

De volgende specifieke subprocessen die we in het kader van de Waterwet hebben opgenomen zullen komen te vervallen:

• B0415 Activiteit beplanting verwijderen of plaatsen
• B0418 Activiteit beschoeiing verwijderen of plaatsen
• B0426 Activiteit brug aanleg of verwijdering
• B0404 Activiteit dam aanleg of verwijdering
• B0379 Activiteit grondwateronttrekking
• B0405 Activiteit in, op of nabij waterkering
• B0407 Activiteit in waterbodem behandelen
• B0399 Activiteit kabels of leidingen aanleggen
• B0137 Activiteit ligplaatsvergunning
• B0403 Activiteit natuur ontwikkelen of inrichten
• B0424 Activiteit object bij waterkering
• B0382 Activiteit waterwerk maatwerkvoorschrift

Het is nog onduidelijk of de activiteiten zullen worden vervangen door subprocessen voor andere activiteiten. Dat is afhankelijk van de activiteiten die zullen worden opgenomen in de (model)Waterschapsverordening.

 

 

De onderstaande melding-processen zullen worden afgesloten.

• B0130 Lozing Activiteitenbesluit melding
• B0284 Lozing afvalwater buiten inrichting melding
• B0285 Lozing afvalwater vanuit huishouden melding
• B0336 Melding waterwet activiteit behandelen
• B0443 Melding aanleggen/wijzigen uitweg
• B0370 Melding evenement bij (vaar)weg
• B0402 Melding toepassing bouwstoffen, grond of baggerspecie

De volgende generieke werkprocessen met betrekking tot toezicht en handhaving zullen worden afgesloten, omdat ze zijn vervangen door nieuwe generieke werkprocessen die we het deze update hebben opgenomen:

• B0129 Toezicht uitvoering
• B0099 Handhaving aanschrijving
• B0377 Handhaving bestuursdwang
• B0364 Handhaving last onder dwangsom
• B0157 Handhavingsverzoek

De volgende twee specifieke toezicht-processen die zullen worden afgesloten:

• B0316 Incident melding behandelen
• B0077 Klacht bedrijf behandeling
• B0170 Watervergunning toezicht realisatie

En tot slot zal dit werkproces worden afgesloten, omdat er met deze update een andere variant voor is opgenomen:

• B0134 Jachtrecht verhuur

Bestaande processen die wel worden geraakt worden door de Omgevingswet maar (voorlopig) blijven bestaan, zijn:

• B0326 Afvalwaterakkoord opstelling
• B0327 Waterakkoord opstelling
• B0390 Advisering rioleringsplan 
• B0331 Legger opstelling
• B0375 Legger wijziging
• B0356 Beheerregister opstelling
• B0212 Bestuurlijke strafbeschikking
• B0430 Boeterapport opstelling
• B0431 Proces verbaal opstelling
• B0063 Calamiteitenplan opstelling
• B0303 Calamiteit oefening
• B0302 Calamiteit bestrijding
• B0222 Delegatiebesluit opstelling
• B0383 Toezichthouder aanwijzing
• B0014 Leges
• B0317 Monster analyse (voorheen 'meting, bemonstering en analyse uitvoering')
• B0332 Peilbesluit opstelling
• B0323 Schouw uitvoering
• B0318 Waterstand monitoring
• B0469 Watersysteemanalyse

Relatie met Omgevingswet.wiki

Wij hebben via onze Helpdesk veel vragen binnengekregen hoe onze werkprocessen voor de Omgevingswet zich zullen gaan verhouden tot de zaaktypen en de producten die te vinden zijn op de volgende website: https://omgevingswet.wiki/bin/view/360/.

Op deze site is een ketengerichte zaaktypencatalogus van 16 generieke zaaktypen opgenomen voor alle overheidsorganisaties die de Omgevingswet zullen gaan uitvoeren. Deze ZTC beschrijft op hoofdlijnen de processen die overheidsorganisaties moeten uitvoeren om de producten en diensten van de Omgevingswet aan klanten en aan ketenpartners te kunnen leveren. Het is dus een zogenaamde 'ketengerichte' ZTC waar de verschillende overheidsorganen hun eigen ZTC op kunnen baseren.

 

Bij die 16 generieke zaaktypen zijn informatieobjecttypen benoemd die verschillende richtingen kunnen hebben. Een informatieobjecttype zoals een 'Advies' kan zowel intern als inkomend zijn. Dit leidt in de praktijk tot het probleem dat sjablonen niet goed te koppelen zijn. Voor een inkomend advies heb je immers geen sjabloon nodig en voor een advies dat intern wordt opgesteld kan dit wel handig zijn. Daarom gaan we in het model-DSP voor Waterschappen anders met onze documenttypen om. Indien een documenttype een andere richting heeft, zal onze redactie daar ook een specifiek documenttype voor opnemen.

Daarnaast bevat die omgevingswet.wiki een PDC die niet bedoeld is als klassieke 'consumentencatalogus', maar als een 'keten-PDC'. De PDC's zoals de waterschappen die gebruiken bevatten omschrijvingen van de producten en diensten die het waterschap levert aan burgers en bedrijven. Het gaat enerzijds om producten en diensten die het waterschap aanbiedt op grond van landelijke wet- en regelgeving en anderzijds om producten en diensten die het waterschap op basis van lokale regelgeving levert (bijvoorbeeld een specifieke subsidiesoort).

De PDC op de omgevingswet.wiki bevat naast de producten die inwoners of bedrijven aan kunnen vragen bij de overheid ook zogenaamde 'halffabricaten' die overheidsorganen onderling bij elkaar aan kunnen vragen; adviezen en toestemmingen die andere overheidsorganen op verzoek leveren aan het bevoegd gezag. In de toelichting bij de PDC op de omgevingswet.wiki is aangegeven dat elke partij vervolgens zelf verantwoordelijk is voor het vormgeven en uitvoeren van de processen die nodig zijn om te komen tot 'zijn' eindproduct of halffabricaat, zolang dat product of dienst maar wordt geleverd conform de afspraken die daarover in de producten- en dienstencatalogus zijn gemaakt. Dit heeft geleid tot een lijst met 945 productvarianten die per bevoegd gezag zijn opgenomen. Een groot deel van die 945 productvarianten zijn gekoppeld aan de 16 generieke zaaktypen, maar dit is niet voor allen het geval.

De opstellers van de omgevingswet.wiki hebben ervoor gekozen om sommige voor zaakgericht werken benodigde metadata te verplaatsen naar de productvarianten. Zo zijn bijvoorbeeld bij alle productvarianten de attributen 'Wettelijke termijn' en de 'Termijn servicenorm' opgenomen. In het actuele Informatiemodel Zaaktypen (ImZTC 2.2) zijn de attribuutsoorten 'doorlooptijd behandeling' en 'servicenorm behandeling' echter bij het objecttype 'Zaaktype' gedefinieerd. In dat informatiemodel gaat het dus om zaaktype-gegevens. Daarom zijn in het Model-DSP bij ieder werkproces de velden 'Wettelijke afdoeningstermijn' en 'Afdoeningstermijn' opgenomen op het tabblad Behandeling. Een ander attribuut dat in de omgevingswet.wiki PDC bij de productvarianten is opgenomen is de '(wettelijke) grondslag'. Ook dit is een waarde die in het Model-DSP bij ieder werkproces is opgenomen op het tabblad Behandeling als veld 'Grondslag' voor de landelijke wet- en regelgeving én eventuele lokale regelgeving.

Kortom, op de omgevingswet.wiki wordt het concept van de PDC als een soort 'schaduw ZTC' gebruikt. De generieke procesgang is terug te vinden in de ZTC en de PDC bevat aanvullende attributen voor de zaakbehandeling. Hiermee vervaagt niet alleen het onderscheid tussen zaaktypen en producten. Dit maakt het ook onmogelijk om ernaast een 'echte' op burgers en bedrijven gerichte PDC te gebruiken of om dit de productinformatie te gebruiken binnen het CMS of de PDC-tool ven een organisatie.

Om de hierboven genoemde redenen zijn de zaaktypen van de omgevingswet.wiki niet één-op-één over te nemen in het Model-DSP. Zo is bijvoorbeeld in de omgevingswet.wiki het product voor het vaststellen van een maatwerkvoorschrift onder de generieke zaaktypen 10 - Aanvraag beschikking regulier behandelen en 11 - Aanvraag beschikking uitgebreid behandelen geschaard. Qua procesgang is dat te verdedigen, maar inhoudelijk maakt een maatwerkvoorschrift niet altijd onderdeel uit van de vergunningsprocedure en kan het ook op zichzelf worden aangevraagd. Een ander voorbeeld is het opstellen van een omgevingsprogramma dat in de omgevingswet.wiki ook onder het generieke zaaktype 11 - Aanvraag beschikking uitgebreid behandelen valt, terwijl de vaststelling van een omgevingsprogramma geen bezwaar- of beroepsmogelijkheid kent en dat geldt wel voor de omgevingsvergunning. Het Model-DSP zou zowel als informatieplattegrond én als ZTC onvolledig zijn, wanneer wij enkel de generieke Omgevingswet-zaaktypen van de omgevingswet.wiki op zouden nemen.

Zoals altijd is onze redactie ook ditmaal bij het opstellen van de nieuwe werkprocessen en het aanpassen van bestaande werkprocessen uitgegaan van de wet- en regelgeving. Omdat we het belang inzien van het gebruik van vergelijkbare zaaktypen door de verschillende ketenpartners die zich bezighouden met het uitvoeren van de Omgevingswet, hebben wij bijgehouden hoe de inrichting in het Model-DSP zich verhoudt tot de ZTC en de PDC van de omgevingswet.wiki. Hiervoor hebben wij in de i-Navigator met RUP 9 bij de werkprocessen een nieuw veld toegevoegd: Omgevingswet wiki ztc op het tabblad Zaaktype. Indien van toepassing geven we in dit veld bij ieder bestaand of nieuw werkproces aan met welk zaaktype en welk product(en) van de omgevingswet.wiki dit gerelateerd is.

In het Excel-bestand Matching omgevingswet.wiki Model-DSP Waterschappen hebben wij op het tabblad Zaaktypen de relatie tussen de werkprocessen van het Model-DSP voor Waterschappen en de zaaktypen en producten van de omgevingswet.wiki ook opgenomen. Wij moeten hierbij wel twee opmerkingen maken. Meerdere werkprocessen zijn niet te relateren aan een zaaktype of een product van de omgevingswet.wiki. Er zijn ook werkprocessen die enkel te koppelen zijn aan een product en niet aan een zaaktype.

Wij hebben deze matching niet alleen uitgevoerd op werkproces-niveau. Bij het aanmaken van de documenttypen hebben wij op het tabblad Nieuwe documenten Wiki de relatie bijgehouden tussen de informatieobjecttypen zoals die op de omgevingswet.wiki bij de zaaktypen zijn gedefinieerd en de documenttypen die wij in het Model-DSP hebben opgenomen.

 

Voor zover mogelijk zijn documenttypen, statustypen en checklists overgenomen vanuit de wiki. Indien dat niet mogelijk was, is er gekozen voor de standaardoplossing van de redactie,.

Zo zijn er in de wiki geen resultaattypen vermeld voor waterschappen en worden sommige producten aan niet-logische processen/zaaktypen gekoppeld. Dit wordt in detail aan gegeven in het updatebestand (in excel) dat bij update 6 wordt aangeleverd.